Hoa Thiên Lý

Hoa Thiên Lý

Tên tiếng Việt : Thiên Lý

Tên khoa học : Telosma cordata

Tên thường gọi : Tungkin Flower

Tên Malaysia : Bunga Tongking

Tên Hawaii : Pakalana

Họ : Asclepiadoceae

Nguồn gốc : Ấn Độ, Trung Quốc

Là cây dây leo.

Lá hình trái tim.

Hoa vàng, trắng xanh, có hương thơm ngát, ăn được, giúp ngủ ngon, có dược tính chữa bệnh.

Cây hoa thiên lý

(Ks.Đào Mạnh Khuyển)

Cây hoa thiên lý có tên khoa học Telosma cordata, họ thiên lý (Asclepiadoceae ). Do có thân leo chằng chịt nên có tên thiên lý (ngàn dặm). Có người lại cho rằng mùi thơm của hoa đưa xa ngào ngạt nên đặt tên thiên lý.

Hoa thiên lý ra thành chùm ở nách lá, màu hoa xanh lục nhạt và vàng, có mùi rất thơm về ban đêm và sáng sớm. Cây leo bằng thân không có tua cuốn. Lá và hoa ăn được, ăn hoa và lá thiên lý ngon thơm, dễ ngủ. Canh cua đồng nấu bánh đa sống, một món ăn dân dã không thể thiếu hoa thiên lý. Hoa thiên lý còn được dùng bày đĩa cúng.

Hoa thiên lý nở vào mùa hè, mùa đông cây rụng lá và chết các cành nhỏ. Có hai giống hoa thiên lý. Giống cây lá và hoa to thơm hơn giống lá và cây nhỏ, đầu cánh hoa tròn. Hoa nở hình sao. Cây hoa thiên lý ưa ánh sáng và đất ẩm, tốt, không đòi hỏi chăm sóc nhiều và phải có dàn leo hoặc ít ra là cho leo lên các cây lớn hoặc cây bụi. Thường người ta làm dàn cho hoa leo trước cửa nhà, sân hay leo trên ban công. Từ tháng 10 âm lịch trở đi, thiên lý ngừng ra hoa và bắt đầu rụng lá. Các cành nhỏ dần bị chết khô, tới tháng 2 - 3 thiên lý nảy chồi. Đầu tháng 4 thì cho hoa trở lại.

Bài hát truyền thống của thổ dân Hawaii về cây hoa thiên lý.

Lei Pakalana

Traditional

Ha`aheo nö `oe ku`u lei pakalana

Ke `ala onaona e moani nei

Me he`ala nö ia e `ï mai ana `

O `oe ka `anoi nei pu`uwai

Na wai e `ole ka`u ho`ohihi

Ua ha`i mua `ia `o `oe e ka nani

Ha`ina ke`ala o ku`u lani

No ka pua pakalana kau i ka hano

Dịch sang tiếng Anh :

You are indeed proud, my lei pakalana

The soft fragrance wafting

As though saying

You are the cherished one in this, my heart

Who would not share my enthrallment

You have already been told, you are the beauty

Let the fragrance of my heavenly one, be told

For the pakalana blossom, set in glory